شمهای از تاریخ وفات حضرت معصومه (س)
✅ شمهای از تاریخ وفات حضرت معصومه (س)
حضرت فاطمه معصومه سلامالله علیها، دختر امام موسی کاظم علیهالسلام و خواهر گرامی امام رضا علیهالسلام بوده که مادر هردو حضرت حضرت نجمه خاتون سلامالله علیها است.
ولادت ایشان را روز اول ذیالقعده سال 173 هجری قمری و رحلت شهادتگونه ایشان را دهم ربیعالثانی 201 هجری در سن 28 سالگی ذکر کردهاند.
ایشان در سال 201 هجری قمری به شوق دیدار برادر به همراه گروهی از بنیهاشم، مدینه را به قصد مرو ترک کرد. در شهر ساوه، جنگ سختی بین آنها و مامورین مامون درگرفت که منجر به شهادت 23 تن از همراهان آن حضرت شد. مردم قم بعد از اطلاع، به ساوه رفتند و آن بانوی بزرگوار را به قم دعوت کردند.
حضرت فاطمه معصومه سلامالله علیها پس از ورود به قم، 17 روز با تن بیمار و رنجور به زندگی خود ادامه دادند و سرانجام در دهم ربیع الثانی 201 هـ .ق رحلت کردند. (منصوری، زندگی حضرت معصومه، ص 14) پس از عروج ملکوتی او را غسل داده و کفن کردند و آن جسم پاک را به باغ موسی بن خزرج بردند و بر سر این که چه کسی او را دفن کند، اختلاف افتاد؛ اما طولی نکشید که دو سوار از سمت رودخانه قم آمدند، بر حضرت نماز گزاردند، او را در قبری که معین شده بود، دفن کردند و بیآنکه با کسی سخن بگویند بازگشتند. (حسن بن محمد بن حسن، تاریخ قم، ص 213- 214)
تعدادی از اهالی ری خدمت امام صادق (ع) رسیدند. حضرت فرمود: آفرین بر برادران قمی ما! گفتند: ما اهل ری هستیم؛ نه اهل قم. حضرت سخن خویش را تکرار فرمود و آنان چندین بار گفتند که ما اهل قم نیستیم و حضرت هم چند بار حرف خویش را تکرار کردند. سپس حضرت فرمود: «إِنَ لِلّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَکَه وَ إِنَ لِلرَّسُولِ (ص) حَرَماً وَ هُوَ الْمَدِینَه وَ إِنَ لِأَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ(ع) حَرَماً وَ هُوَ الْکُوفَهُ وَ إِنَ لَنَا حَرَماً وَ هُوَ بَلْدَهٌ قُمَّ وَ سَتُدْفَنُ فِیهَا امْرَأَهٌ مِنْ أَوْلَادِی تُسَمَّی فَاطِمَه فَمَنْ زَارَهَا وَ جَبَتْ لَهُ الْجَنَه؛ خداوند حرمی دارد که مکه است و رسول خدا حرمی دارد که مدینه است و برای امیرالمؤمنین حرمی است که کوفه است و برای ما اهل بیت، حرمی است که آن شهر قم است و به زودی بانویی از اولاد من در آن دفن میشود که نامش فاطمه است. پس هر که او را زیارت کند بهشت بر وی واجب میشود».
راوی میگوید این سخن امام صادق (ع) پیش از ولادت حضرت فاطمه معصومه بود. (علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 57، ص 216)
امام رضا علیهالسلام زیارت با معرفت آن بانو را موجب واجب شدن بهشت برای زائر او بیان کردهاند. (ابن قولویه، کاملالزیارات، ص 324).
از جمله کسانی که در کنار دارای مقام عصمت به شفیعه بودنش در روایات و آثار دینی تصریح شده است، فاطمه معصومه (س) است. امام صادق (ع) میفرماید: یَدْخُلُ بِشَفاعَتِها شیعَتِیَ الجَنَّهَ بِاَجْمَعِهِمْ؛ یعنی به شفاعت او (فاطمه معصومه س) همه شیعیانم وارد بهشت خواهند شد. (علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 57، ص 228) در زیارت آن حضرت [به دستور امام رضا ع] گفته میشود: یا فاطمهُ اشْفَعی لی فِی الجَنَّهِ؛ یعنی ای فاطمه (معصومه)! شفاعت کن در مورد بهشت از من. در بخش دیگری از زیارت آمده است، فَاِنَّ لَکِ عنداللهِ شأناً مِنَ الشَّأنِ؛ ما از تو طلب شفاعت میکنیم؛ به سبب این که تو در محضر الهی، دارای شأن و منزلت وصف ناپذیری هستی.
حضرت آیتالله العظمی مرعشی نجفی (ره) به طلاب میفرمود: علت آمدن من به قم این بود که پدرم آقاسیدمحمود مرعشی نجفی چهل شب در حرم حضرت علی (ع) بیتوته کرد که آن حضرت را ببیند. شبی (در حال مکاشفه) حضرت را دیده بود که به ایشان میفرماید: سیدمحمود! چه میخواهی؟ عرض میکند: میخواهم بدانم قبر فاطمه زهرا (س) کجاست تا آن را زیارت کنم؟ حضرت فرموده بود: من که نمیتوانم برخلاف وصیتِ آن حضرت قبر او را معلوم کنم. عرض کرد: پس من هنگام زیارت چه کنم؟ حضرت فرمود: خدا جلال و جبروت حضرت فاطمه (س) را به فاطمه معصومه (س) عنایت فرموده است. هرکس بخواهد ثواب زیارت حضرت زهرا (س) را درک کند، به زیارت فاطمه معصومه (س) برود. (محمدبیگی، فروغی از کوثر، ص54)
حضرت فاطمه معصومه سلامالله علیها از دختران امام جعفر صادق علیهالسلام و او هم از دختران امامان قبل خود که همگی فاطمه نام دارند از حضرت فاطمه زهرا سلامالله علیها نقل میکند که ایشان به اهالی سقیفه فرمود: «آیا فرمایش رسول خدا (ص) را در روز غدیر خم فراموش کردهاید که فرمود: هرکس من مولای اویم، علی مولای اوست؟ و (آیا فراموش کردهاید) دیگر فرمایش آن حضرت را که فرمود: تو برای من همانند هارون برای موسی هستی. (بحرانی، عوالم العلوم، ج 21، ص 353ـ354)