تاکتیک «طف» شیوه ی جهاد امام مجتبی، سیدالشهدا، و امام سجاد (تا پایان جنگ حره)
تاکتیک «طف» شیوه ی جهاد امام مجتبی، سیدالشهدا، و امام سجاد (تا پایان جنگ حره)
من همواره بر تحرکات و سیر نیروهای اجتماعی اهتمام ورزیده ام و بحثم درباره ی دو نیروئی بوده که پیش از رحلت پیامبر و در دوره ی جانشین وی در برابر هم قرار گرفته و مبارزه کرده اند. اکنون که زیر عنوان تاکتیک «طف» از شیوه ی جهاد ائمه سه گانه یاد می کنم به شیوه ای توجه دارم که ایشان در مقام رهبری و تعیین خط مشی مبارزه پیش پای نیروی اجتماعی مجاهدی که در پی تجدید انقلاب تکاملی بوده است نهاده اند. رهبری نیروی مورد بحث را پس از شهادت علی بن ابیطالب امیرالمؤمینن حسن بن علی عهده دار گشته و شیوه ی خاصی را پیش گرفته است. هدف وی همان هدف مجاهدان تحت فرمانش بود و همان که پدرش امیرالمؤمنین علی داشت: شکست دادن رجعت طلبان متجاوز، و زدودن آثار ارتجاع، و تجدید برقراری نظامات اجتماعی اسلام. ابتدا شیوه ی پدر را که در کنار و تحت فرمانش به کار بسته بود پیش گرفت، یعنی به جنگ و مبارزه ی مسلحانه بر ضد معاویه و طرفداران مسلحش کمر بست. اما پس از چند ماهی که با نگرانی از کارآئی و صلاحیت اعتقادی - اخلاقی نفراتش به کار بسیج پرداخته بود یقین کرد
که نیروی طرفدار و زیر فرمانش از عهده ی شکست دادن رجعت طلبان برنمی آید و با چنین وضعی جنگ آینده همه ی دینداران راستین را بکشتن می دهد و به پیروزی قطعی و بلامنازع منافقان رجعت طلب می انجامد. در آن صورت رجعت طلبان خواهند تواست حتی آثار جزئی اسلام را از بین ببرند و با عقاید آن مخالفت آشکار بورزند. شکی نماند که جنگ و ادامه شیوه ی مسلحانه به زیان اسلام خواهد بود و هدف عالی او را نه تنها به تحقق نمی رساند بلکه نیروی ناقصی را که خواستار و در پی آن است به تباهی و نیستی می برد. پس تصمیم گرفت نوع مبارزه و شیوه ی آن را تغییر دهد، به جای جهاد مسلحانه به جهاد غیرمسلحانه ای همت گمارد که واجد جنبه ی نیرومند مرامی - سیاسی و دارای خاصیت تدارک و تربیت نیرو باشد. تظاهر سیاسی شیوه ی جدید در انعقاد پیمان ترک مخاصمه با معاویه بود که او را متعهد به شرایط سخت کرد و خود پرهیز از تعرض مسلحانه را متعهد شد.
امام مجتبی پس از شش ماه خلافت ناچار از حکومت کناره جست و به امامت یا پیشوایی مذهبی اکتفا کرد. با این تحول، جهاد را ترک نگفت بلکه جنبه ی مسلحانه ی آن را فرو گذاشت، و این تغییر شیوه ی حساب شده و مصلحت آمیزی بود که به سود اسلام و مسلمانان تمام شد. جهاد وی از هنگام عقد پیمان ترک مخاصمه با نیروی رجعت طلبان تجاوزکار، تا شهادتش و جهاد سیدالشهدا در دوره ی امامتش و جهاد امام سجاد تا ماجرای بیعت گیری اجباری پس از رزم حره، کوشش منسجم طبق نقشه ای بوده است با اصول و هدف های مشترک و ماهیت واحد. در آن میان جهاد یک روزه سیدالشهدا در عاشورا با عملیات مسلحانه ی استثنائی آمیخته است که آن هم مبارزه ی مسلحانه ی تدافعی و ضد تجاوزی بوده که نتیجه ی قهری مبارزه ی دیرینه ی او و امام سابق به شمار می آمده است. شیوه ی این سلسله جهاد را چون معمولا با پیکار خونین و هیجان انگیز عاشورا در «طف» مشخص می شود تاکتیک «طف»نامیده ام.و تاکتیک مبین این معناست که مجموعه ی عملیات موصوف با همه ی دامنه و تنوع و آثار و نتائجش
باز یک هدف فرعی یعنی تاکتیکی را به تحقق می رسانده که در سلسله هدف های نیروی مجاهد که به یک هدف نهائی و عالی اسلام منتهی است خاصیت وسیله داشته و باید آن را هدف وسیله نامید.
تاکتیک «طف» که جهاد سه امام را تشکیل داده ماهیتا مرامی - سیاسی و فاقد جنبه ی مسلحانه بوده و هدف تدارک نیروی مجاهد پیروزمندی را که قادر به جهاد مسلحانه باشد دنبال می کرده و به همین جهت آثار و نتائجش مستقیما روی توده های مردم مشهود گشته است. به عبارت دیگر همه ی مجاهدات ائمه نامبرده روی افکار عمومی بوده و به تغییرات اعتقادی - اخلاقی - فکری - سیاسی منتهی می شده است.
من همواره بر تحرکات و سیر نیروهای اجتماعی اهتمام ورزیده ام و بحثم درباره ی دو نیروئی بوده که پیش از رحلت پیامبر و در دوره ی جانشین وی در برابر هم قرار گرفته و مبارزه کرده اند. اکنون که زیر عنوان تاکتیک «طف» از شیوه ی جهاد ائمه سه گانه یاد می کنم به شیوه ای توجه دارم که ایشان در مقام رهبری و تعیین خط مشی مبارزه پیش پای نیروی اجتماعی مجاهدی که در پی تجدید انقلاب تکاملی بوده است نهاده اند. رهبری نیروی مورد بحث را پس از شهادت علی بن ابیطالب امیرالمؤمینن حسن بن علی عهده دار گشته و شیوه ی خاصی را پیش گرفته است. هدف وی همان هدف مجاهدان تحت فرمانش بود و همان که پدرش امیرالمؤمنین علی داشت: شکست دادن رجعت طلبان متجاوز، و زدودن آثار ارتجاع، و تجدید برقراری نظامات اجتماعی اسلام. ابتدا شیوه ی پدر را که در کنار و تحت فرمانش به کار بسته بود پیش گرفت، یعنی به جنگ و مبارزه ی مسلحانه بر ضد معاویه و طرفداران مسلحش کمر بست. اما پس از چند ماهی که با نگرانی از کارآئی و صلاحیت اعتقادی - اخلاقی نفراتش به کار بسیج پرداخته بود یقین کرد
[ صفحه 732]
که نیروی طرفدار و زیر فرمانش از عهده ی شکست دادن رجعت طلبان برنمی آید و با چنین وضعی جنگ آینده همه ی دینداران راستین را بکشتن می دهد و به پیروزی قطعی و بلامنازع منافقان رجعت طلب می انجامد. در آن صورت رجعت طلبان خواهند تواست حتی آثار جزئی اسلام را از بین ببرند و با عقاید آن مخالفت آشکار بورزند. شکی نماند که جنگ و ادامه شیوه ی مسلحانه به زیان اسلام خواهد بود و هدف عالی او را نه تنها به تحقق نمی رساند بلکه نیروی ناقصی را که خواستار و در پی آن است به تباهی و نیستی می برد. پس تصمیم گرفت نوع مبارزه و شیوه ی آن را تغییر دهد، به جای جهاد مسلحانه به جهاد غیرمسلحانه ای همت گمارد که واجد جنبه ی نیرومند مرامی - سیاسی و دارای خاصیت تدارک و تربیت نیرو باشد. تظاهر سیاسی شیوه ی جدید در انعقاد پیمان ترک مخاصمه با معاویه بود که او را متعهد به شرایط سخت کرد و خود پرهیز از تعرض مسلحانه را متعهد شد.
امام مجتبی پس از شش ماه خلافت ناچار از حکومت کناره جست و به امامت یا پیشوایی مذهبی اکتفا کرد. با این تحول، جهاد را ترک نگفت بلکه جنبه ی مسلحانه ی آن را فرو گذاشت، و این تغییر شیوه ی حساب شده و مصلحت آمیزی بود که به سود اسلام و مسلمانان تمام شد. جهاد وی از هنگام عقد پیمان ترک مخاصمه با نیروی رجعت طلبان تجاوزکار، تا شهادتش و جهاد سیدالشهدا در دوره ی امامتش و جهاد امام سجاد تا ماجرای بیعت گیری اجباری پس از رزم حره، کوشش منسجم طبق نقشه ای بوده است با اصول و هدف های مشترک و ماهیت واحد. در آن میان جهاد یک روزه سیدالشهدا در عاشورا با عملیات مسلحانه ی استثنائی آمیخته است که آن هم مبارزه ی مسلحانه ی تدافعی و ضد تجاوزی بوده که نتیجه ی قهری مبارزه ی دیرینه ی او و امام سابق به شمار می آمده است. شیوه ی این سلسله جهاد را چون معمولا با پیکار خونین و هیجان انگیز عاشورا در «طف» مشخص می شود تاکتیک «طف»نامیده ام.و تاکتیک مبین این معناست که مجموعه ی عملیات موصوف با همه ی دامنه و تنوع و آثار و نتائجش
[ صفحه 733]
باز یک هدف فرعی یعنی تاکتیکی را به تحقق می رسانده که در سلسله هدف های نیروی مجاهد که به یک هدف نهائی و عالی اسلام منتهی است خاصیت وسیله داشته و باید آن را هدف وسیله نامید.
تاکتیک «طف» که جهاد سه امام را تشکیل داده ماهیتا مرامی - سیاسی و فاقد جنبه ی مسلحانه بوده و هدف تدارک نیروی مجاهد پیروزمندی را که قادر به جهاد مسلحانه باشد دنبال می کرده و به همین جهت آثار و نتائجش مستقیما روی توده های مردم مشهود گشته است. به عبارت دیگر همه ی مجاهدات ائمه نامبرده روی افکار عمومی بوده و به تغییرات اعتقادی - اخلاقی - فکری - سیاسی منتهی می شده است.
